Kat to człowiek, który zawodowo zajmuje się wykonywaniem wyroków skazujących osobę na tortury i karę śmierci. Wielokrotnie kaci, aby wymusić na kimś zeznania, okaleczali ofiarę. Osoby wykonujące ten zawód musiały do perfekcji opanować chłosty, ucinanie skazańcom części ciała, torturowanie oraz zadawanie śmierci. Instytucja ta pojawiła się w Polsce w około XII wieku. W momencie zniesienia tortur w XIX wieku kaci zajmowali się jedynie wykonywaniem kary śmierci.

Zobacz też: Kłodzko – ciekawostki. Kłodzkie piwo

Jak postrzegali kata inni mieszkańcy miasta?

Osoba, która wykonywała ten zawód, była traktowana przez innych mieszkańców jako “nieczysta”, siejąca postrach. Ze względu na duże zarobki katów, niechęć mieszkańców do przebywania w ich towarzystwie była jeszcze większa. Mieszkańcy traktowali katów z dużym dystansem oraz alienowali się od nich, co spowodowało powstanie klanów katowskich, czyli zawieranie związków tylko w obrębie rodzin katowskich.

Kaci w Kłodzku

W XVI wieku Kłodzko było jednym z nielicznych miast, które zatrudniało kata. Jednym pierwszych popularnych ludzi wykonujących ten zawód był niejaki Lorenz Volkmann, którego nazwisko pojawia się w źródłach kłodzkich z około 1569 roku. Kolejnym, najpopularniejszym katem kłodzkim był Christopher Kühn. W XVII wieku posiadał katownię nie tylko w Kłodzku, ale też w Wambierzycach, Radkowie i najprawdopodobniej w Otmuchowie. W kłodzkich źródłach podawana jest również informacja o tym, że kaci nie zajmowali się tylko i wyłącznie torturami i karą śmierci, ale także usługami medycznymi. Jednak ze względu na oskarżenia, które padały w ich kierunku dotyczące rzekomej fuszerki, zwolniono ich ze stanowiska.

Na przełomie XVIII/XIX wieku po reformie kodeksów karnych, wycofano z nich tortury. Po tej zmianie kat wykonywał jedynie karę śmierci w więzieniach, a nie tak jak poprzednio – w miejscach publicznych. Najpopularniejszymi formami stracenia skazańca było powieszenie, ścięcie głowy mieczem, łamanie kołem, spalenie żywcem, utopienie lub nawleczenie na pal.